W wyniku przeprowadzonej kontroli Najwyższa Izba Kontroli zidentyfikowała szereg nieprawidłowości w systemie gospodarki ściekowej miasta Stargard, prowadzących do zanieczyszczania rzeki Iny. W okresie 2021-2023 prawie 300 tys. m³ nieoczyszczonych ścieków komunalnych zostało skierowanych do rzeki przez przelewy burzowe, z czego ponad 160 tys. m³ zrzucono bez wymaganych pozwoleń wodnoprawnych.
Głównym problemem jest niewydolna infrastruktura, która nie radzi sobie podczas intensywnych opadów. Kontrola NIK wykazała, że działania podjęte przez Urząd Miejski w Stargardzie i Spółkę Wody Miejskie Stargard nie zapobiegły zrzutom nieczystości do Iny. Zadokumentowano również brak kontroli nad właściwym gospodarowaniem nieczystościami ciekłymi przez właścicieli nieruchomości.
Stargard, podobnie jak przynajmniej połowa miast w Polsce posiadających kanalizację, odprowadza nadmiar ścieków przelewami burzowymi – mówi Piotr Styczewski, rzecznik prasowy Prezydenta Stargardu. Nie ma wątpliwości, że nie pozostaje to obojętne dla rzeki i tego nie ukrywamy. Najistotniejsze jest jednak, by państwowe służby podjęły się wyzwania wskazania wszystkich źródeł emitujących zanieczyszczenia do Iny. Dopiero wówczas będzie można ten problem skutecznie rozwiązać. Ze swojej strony robiliśmy i nadal będziemy robić wszystko, by się do tego przyczynić.
Do poważnego incydentu doszło 17 czerwca 2023 roku, gdy po ulewach do rzeki skierowano znaczącą ilość ścieków. Działania remontowe i inwestycyjne nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a brak częstych kontroli sieci kanalizacyjnej oraz niepełnych danych o szambach i oczyszczalniach przydomowych tylko pogłębiał problem. Kontrola wykazała też, że Miasto nie podjęło odpowiednich kroków w celu zapewnienia prawidłowej obsługi sieci kanalizacyjnej deszczowej.
Liczyliśmy na to, że Najwyższa Izba Kontroli ustali, czy to Stargard był odpowiedzialny za śnięte ryby w Inie w Goleniowie w ubiegłym roku – dodaje Styczewski. Po tych wydarzeniach zleciliśmy ekspertyzę, z której wynika, że to nie działalność oczyszczalni doprowadziła do sytuacji. Wyniki te były również udostępniane kontrolerom. Mimo to w przedmiotowych postępowaniach ten podstawowy element nie został ustalony.
Władze samorządowe Stargardu dwukrotnie wystąpiły o dofinansowanie inwestycji mającej na celu ograniczenie zrzutów nieoczyszczonych ścieków do rzeki Iny poprzez przelewy burzowe w ramach Rządowego Programu Polski Ład. Miasto przystąpiło także do opracowania i wdrożenia miejskiego planu adaptacji do zmian klimatu. Aby zaradzić problemowi, w roku ubiegły władze samorządowe Stargardu rozpoczęły przygotowania do budowy przepompowni nadmiarowej ścieków wraz z adaptacją obiektów kubaturowych i wykonaniem niezbędnych urządzeń na terenie oczyszczalni ścieków w Stargardzie”. Po kontroli, NIK sformułowała 26 wniosków skierowanych do obu kontrolowanych jednostek, które mają za zadanie poprawę bieżącej sytuacji oraz uniknięcie podobnych problemów w przyszłości.
Na ostatniej sesji Rady Miejskiej zabezpieczono ponad 39 milionów złotych na zaprojektowanie i budowę nowoczesnej przepompowni ścieków i wielu urządzeń na terenie oczyszczalni – mówi Piotr Styczewski. Jesteśmy przekonani, że będzie to recepta na negatywny wpływ Stargardu na rzekę. Mamy jednak poważne wątpliwości, poparte zresztą opiniami ekspertów, że ta ogromna inwestycja po naszej stronie nie rozwiąże problemu Iny w dużo szerszym ujęciu, wykraczającym poza oddziaływanie Stargardu.
